“De Gewonnen Mars” 5-2-2014

In de buurschap Milligen aan de Rietmansweg 11 staat een boerderij met een bijzondere

naam “De Gewonnen Mars”. Hoe komt die boerderij aan die naam?

Het gebied waar de boerderij staat, lag in de marke Milligen maar was in bezit van

Godert Willem baron van Dedem van den Berg (1791-1866). Het was heidegrond en een

stuk bos. Dat kunnen we nog zien op de kadasterkaarten uit 1832.

Ongeveer in die periode werd er steeds vaker over het opheffen van de

markegenootschappen gesproken.

Min of meer ter voorbereiding daarop, besloten 8 markegenootschappen te weten:

Dalmsholte, Lemele, Archem, Lenthe, Rechteren, Milligen, Vilsteren en Giethmen hun nogal

grillige grenzen minder grillig te maken en hun nieuwe grenzen kadastraal te laten

vastleggen. Dat gebeurde in 1839.

Toen Van Dedem vervolgens zijn grond in de marke Milligen wilde ontginnen, egaliseren en

in cultuur brengen om er een boerenerve op te bouwen kwam hij in conflict met de marken

Rechteren en Dalmsholte over de grenzen van zijn gebied.

Dit liep zo hoog op dat Van Dedem een gerechtelijke procedure begon die hij volgens hem

niet kon verliezen. Per slot van rekening was hij controleur van de landmeters van het

kadaster in deze regio geweest.

Hij won inderdaad in 1843 de rechtszaak omdat hij kon bewijzen dat het kadaster een fout

had gemaakt. Naar aanleiding van die rechtszaak noemde hij de boerderij

“De Gewonnen Mars”. Het hele verhaal over de rechtszaak heeft Van Dedem tot in detail

opgeschreven en dat kunnen we vandaag de dag nog nalezen.

Godert Willem baron van Dedem was een veelzijdig man. Dat toonde hij ook weer bij dit

karwei. Hij maakte zelf een gedetailleerd bestek voor de ontginning, egalisering en het in

cultuur brengen van de grond. De gronden moesten gewend en gelijkgemaakt, sloten

gegraven en wegen aangelegd aan de hand van tekeningen.

Dit gebeurde alles bij openbare aanbesteding en op condities die hij zelf opstelde.

Er waren 13 inschrijvers. De totale kosten bedroegen de kapitale somma van f 3.715,75.

Het grondwerk duurde van 1844 tot en met 1847. Ook voor de boerderij en bijbehorende

schuur maakte hij bestek, tekeningen en zorgde hij voor de aanbesteding.

Op de eerste steen die nog steeds in de voorgevel boven de ramen zit, staat: De Gewonnen

Mars waarvan de eerste steen is gelegd door G.W. van Dedem, den 28 Julij 1845.

Werkgroep Boerderij- en veldnamen. Wim Goos